ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

Ταξιδεύοντας : Οδοιπορικό στη Νότια Ρόδο

Λάβαμε το παρακάτω οδοιπορικό στη Νότια Ρόδο από τον αναγνώστη του blog κ. Κωνσταντίνο Καντούτση και το αναδημοσιεύουμε :
Αυτό το οδοιπορικό μας στη Νότια Ρόδο μας έκανε κοινωνούς μιας τοπικής κοινωνίας που αποτελείται από ανθρώπους με «άλλα συναισθήματα» μιας άλλης ίσως εποχής, με μια άλλη ποιότητα ζωής, ανθρώπων που ζουν σε ένα όμορφο και μοναδικό φυσικό περιβάλλον.
Η εκδρομή μας ξεκίνησε από την γραφική Απολακκιά, η οποία βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού. Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει η Καζάρμα (Casa di arma) ένα παλαιό κτίριο, δείγμα υψηλής ιταλικής αρχιτεκτονικής. Σημαντικό μνημείο της περιοχής είναι και το πανέμορφο εκκλησάκι του 13ου αιώνα μ.Χ. του «Άγιου Γεωργίου του Βάρδα». Ο ναΐσκος είναι διακοσμημένος με υπέροχες και μοναδικές αγιογραφίες.
Στο δρόμο προς Μονόλιθο βρίσκεται ο ναός του «Αγίου Γεωργίου του Κάλαμου», με υπέροχη θέα προς την παραλία των φούρνων με τους σπάνιους και πολύ ψηλούς αμμόλοφους. Στο περίβολο του ναού την παραμονή της πεντηκοστής το Σάββατο 11 Ιουνίου 2011 συμμετείχαμε στο απίθανο τοπικό πανηγύρι. Τις καρδιές μας έκλεψαν η νεολαία της περιοχής που χόρεψαν Ροδίτικους χορούς υπό την γενική μουσική επιμέλεια του ανεκτίμητου ντόπιου λυράρη κ. Γιάννη Κλαδάκη. Εντύπωση μας έκανε ο νεαρός 14χρονος λυράρης και τραγουδιστής Αλέξανδρος Περούλης.
Ενδιαφέρον έχει και μια επίσκεψη στην τοπική λίμνη και στο ομώνυμο φράγμα, όπου φιλοξενείται μεγάλος αριθμός μεταναστευτικών ειδών της ορνιθοπανίδας. Το ίδιο βράδυ επιδοθήκαμε σε νυχτερινή παρατήρηση του Ροδίτικου ελαφιού (Dama Dama) ή πλατονιού.
Ήμασταν πραγματικά τυχεροί αφού μετά από αρκετή ώρα παρατήρησης θαυμάσαμε μπροστά μας μια μικρή καμαρωτή αγέλη ελαφιών.
Μια υπέροχη παραλία της περιοχής Απολακκιάς είναι το Λυμνί, με τις υπέροχες μεγάλες αμμοθίνες και τους σπάνιους κέδρους του όπου και ξεχωρίζει το βιοκλιματικό σπίτι του Udo. Λίγο πιο πέρα βρίσκεται η ωραία ταβερνούλα Chrisama, με τους πολύ νόστιμους μεζέδες που σερβίρονται με παγωμένη σούμα και τους ιδιαίτερα ευγενικούς ιδιοκτήτες της.

(Τα όμορφα γαϊδουράκια του Udo: η Μόνα & η Λίζα)
Την επόμενη μέρα επισκεφθήκαμε το ορεινό χωριό Ασκληπιείο που βρίσκεται στη σκιά του κάστρου με όμορφα σπιτάκια, άξια δείγματα τοπικής αρχιτεκτονικής. Αξίζει πραγματικά μια επίσκεψη στην πανέμορφη βυζαντινή εκκλησία του 11ου αιώνα μ.Χ. της «Κοιμήσεως της Θεοτόκου» και του διπλανού παλαιού ελαιοτριβείου και σημερινού λαογραφικού μουσείου καθώς και στη σημαντική Μονή Θάρρι.
Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το Βάτι με το μεταβυζαντινό μοναστήρι του «Αρχάγγελου Μιχαήλ του Παραλιμιώτη». Έπειτα επισκεφτήκαμε το πανέμορφο παραδοσιακό χωριό του Μεσαναγρού. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα «πυλιερικά» και «καμαρικά» δείγματα λαϊκής αγροτικής αρχιτεκτονικής καθώς και τα δεκάδες ξωκλήσια του χωριού. Αξίζει κανείς να καθίσει στο μεγάλο άπλωμα του χωριού κάτω από την σκιά του πελώριου Ροδίτικου φίκου και να απολαύσει έναν Ελληνικό καφέ με ένα ποτήρι δροσερό νερό.
Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα είναι η Μονή η Σκιαδενή. Στο περίβολο του μοναστηριού κανείς χάνεται από την πανοραμική θέα προς το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου Πελάγους. Μεσοπέλαγα θαυμάζει κανείς μια μαρμαρωμένη νησίδα, όμοια με καράβι, που ο μύθος λέει πως όταν κάποτε οι πειρατές θέλησαν να λεηλατήσουν την περιοχή, η Παναγία μαρμάρωσε τους πειρατές και το καράβι τους.
Την επόμενη μέρα επισκεφτήκαμε το μοναδικής ομορφιάς χωριό της Λαχανιάς. Το χωριό περιβάλει μια γραφική πλατεία με ένα μεγάλο πλάτανο, μικρά εκκλησάκια, ανεμόμυλοι καθώς και αρκετά καλοδιατηρημένα σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που συνθέτουν ένα μοναδικό χωριό - κόσμημα της περιοχής. Ξεχωρίζει η παραλία του χωριού με τα τιρκουάζ νερά της. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου που στην περιοχή υπάρχουν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες πολλών αστέρων.

Στο τέλος του οδοιπορικού μας επισκεφτήκαμε το πανέμορφο «πρασονήσι» που βρίσκεται στο νοτιότερο τμήμα του νησιού. Κυματιστοί λόφοι εναλλάσσονται ανάμεσα στην υπέροχη σιμιγδαλένια άμμο και τη σμαραγδένια θάλασσα για να καταλήξουν σε μια στενή λωρίδα άμμου, όπου ανάλογα με τα θαλάσσια ρεύματα κατακλύζεται από την θάλασσα και αποκόπτει το μικρό νησάκι και από τις δυο πλευρές της ακτής. Στο μικρό λόφο δεσπόζει ο υπέροχος φάρος, κτίσμα διατηρητέο.


Αλησμόνητες παραλίες συναντά κανείς φεύγοντας από το πρασονήσι, όπως η παραλία του Μαύρου κάβου, το πλημμύρι, καθώς και η μοναδικής ομορφιάς παραλία του Αγίου Γεωργίου που είναι και το κρυφό μυστικό των κατοίκων της νότιας Ρόδου. Στην παραλία αυτή που νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε τροπική παραλία κάποιου αρχιπελάγους συναντάς τεράστιους αμμόλοφους, μια όμορφη εσοχή που μοιάζει με σπηλιά καθώς και πεντακάθαρα κρυστάλλινα νερά. Δεν είναι τυχαίο τελικά που εδώ γυρίστηκε μια υπέροχη διαφήμιση γνωστής μάρκας καφέδων.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τους υπέροχους οικοδεσπότες Ασπασία και Σπύρο που χάρη σε αυτούς πραγματοποιήθηκε αυτό το οδοιπορικό μας.
Καλό καλοκαίρι!
Κωνσταντίνος Καντούτσης

Παρασκευή 22 Ιουλίου 2011

Παράδοση & τουρισμός στην Ολυμπο της Καρπάθου

Φωτό : εφμ Καθημερινή
Μετά από μια περίοδο εργασιακής φρενίτιδας η οποία με κράτησε μακριά από τα blogs τόσο τα δικά μου όσο και των άλλων συνοδοιπόρων του διαδικτύου, συνεχίζουμε τα ταξίδια μας (πραγματικά, εικονικά, πολιτιστικά, πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά).

Αυτή τη φορά χαρήκαμε που σε πρωτοσέλιδο της εφμ Καθημερινής της Κυριακής 10.7.2011 είδαμε μια χαρακτηριστική εικόνα υπό τον τίτλο "Παράδοση και τουρισμός στην Ολυμπο της Καρπάθου".  Στην εικόνα εμφανίζονται η Μυροφόρα και η Ανιεζούλα (που φορούν την παραδοσιακή καθημερινή τους φορεσιά) να παρακολουθούν την αμέριμνη τουρίστρια που διασχίζει την κεντρική πλατεία της Ολύμπου. Η εικόνα θέτει εύλογα το ερώτημα εάν μπορούν να συνυπάρξουν η παράδοση με τον τουρισμό. Σύμφωνα με το άρθρο:

" Στο χωριό Ολυμπος της Καρπάθου -η Ελυμπος όπως την λένε οι ντόπιοι- η παράδοση αντιστέκεται. Απομονωμένοι στα βόρεια του νησιού, πολλοί από τους κατοίκους φορούν ακόμα τις νησιώτικες φορεσιές τους, μιλούν με ένα ιδίωμα που διατηρεί δωρικά στοιχεία, ασκούν δραστηριότητες των περασμένων αιώνων και μαγειρεύουν παλιές συνταγές με σύγχρονα μέσα. Η Oλυμπος είναι μία από τις σπάνιες εξαιρέσεις καταλοίπου μιας Ελλάδας, που παρά τη φτώχεια της είχε ελπίδα και αγωνιζόταν για το αύριο, χωρίς να αρνείται την κερδοφόρο «εισβολή» του ξένου. Αλλωστε, ούτε οι τουρίστες πτοήθηκαν από την κατάσταση στη σημερινή Ελλάδα και φέτος έρχονται ακόμα περισσότεροι στα νησιά μας."

Φυσικά κανείς δεν αμφισβητεί την αλήθεια του άρθρου. Πράγματι οι Ολυμπίτες υποδέχονται με απλόχερη φιλοξενία τους τουρίστες παρά το γεγονός πως οι ορδές των τουριστών συνήθως  καθοδηγούνται σε πολύ συγκεκριμένα μαγαζιά από τους εκάστοτε αλλοδαπούς συνοδούς τους (ο νοών νοήτω). Αρνητικό για το χωριό είναι πως η επίσκεψη των τουριστών στο χωριό εξαντλείται στα πλαίσια μίας απλής "ημερήσιας εκδρομής" που κατά την ταπεινή μου γνώμη το μόνο που καταφέρνει είναι να εθίζει τους ντόπιους στο εύκολο κέρδος, αφού οι τουρίστες είναι περαστικοί και η διάρκεια των επισκέψεών τους δεν διαρκεί πάνω από 3 περίπου ώρες. Επειτα όταν οι τουρίστες φεύγουν, το χωριό ερημώνει και οι κάτοικοι απομένουν να μετρούν τα πρόσκαιρα οικονομικά οφέλη που δεν διαρκούν πάνω από κάνα δίμηνο κάθε χρόνο. Αυτή είναι η μία πραγματικότητα. 

Η άλλη είναι πως το χωριό ερημώνει. Δίχως τακτικές συγκοινωνίες που να ενώνουν το απομακρυσμένο χωριό της Ολύμπου με τα υπόλοιπα χωριά της Καρπάθου η διαβίωση των μονίμων κατοίκων ολοένα και δυσκολεύει. Οι ντόπιοι επιδιώκουν να εξασφαλίσουν μία μονιμότερη συνεργασία με τουριστικούς πράκτορες προκειμένου να αποκτήσει ο τόπος τους έναν πιο υγιή και ποιοτικό τουρισμό που δεν θα αφήνει μοναχά τη σκόνη του αλλά θα διανυκτερεύει στην Ολυμπο και  θα δίνει την ευκαιρία (και τον απαιτούμενο χρόνο) στον επισκέπτη να έρθει σε επαφή με τον σπάνιο λαϊκό πολιτισμό των Ολυμπιτών. Παρά τις φιλοτιμες όμως προσπάθειές τους, εάν δεν εξασφαλιστούν οι κατάλληλες υποδομές από την πολιτεία, ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει.

Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε βίντεο που δείχνει πλάνα από τη γιορτή που διοργάνωσαν οι Ολυμπίτες προς τιμήν τουριστικών πρακτόρων από τη Βόρεια Ελλάδα προσπαθώντας να τους ευχαριστήσουν για την τιμή που τους έκαναν να επισκεφτούν το απόμακρο χωριό τους.



Το βίντεο συνοδεύεται από το παρακάτω κείμενο :
" Όλυμπος Καρπάθου 12 Ιουνίου Από την υποδοχή των 80 τουριστικών πρακτόρων από την βόρεια Ελλάδα για να εντάξουν περισσότερες επισκέψεις στο νησί μας


Είπαν και έγραψαν τα καλλίτερα λόγια για το χωριό μας αν και ο Καλλικράτης συμβάλλει στη ερήμωση του (το δημοτικό σχολείο κλείνει - οι 4 μαθητές που απόμειναν θα πάνε στο σχολείο Διαφανίου-) , στα καφενεία οι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να βρουν τέσσαρα άτομα για να παίξουν χαρτιά , οι γυναίκες με τη παραδοσιακή στολή ,που οι περισσότερες κρατούν ραβδί για να περπατούν όλο και λιγοστεύουν, το πιο παραδοσιακό χωριό της Ελλάδος, στάθηκε στο ύψος του όπως πάντα ξέρει να κάνει χρόνια τώρα, με μοναδικά όπλα, τον Πολιτισμό,την Παράδοση ,το Χρώμα τον Ρυθμό και τη Μελωδία.Οι εστιάτορες πρόσφεραν φαγητό και προσωπική εργασία. Οι λιγοστοί εναπομείναντες νέοι (εξαιρουμένων των περιόδων του Πάσχα και τον Αύγουστο μήνα) δύσκολα απαρτίζουν ένα χορευτικό σύνολο πια. Παρ' όλα αυτά χόρεψαν με αντίξοες καιρικές συνθήκες και συνάρπασαν τους επισκέπτες του χωριού!


Υπογραφή
Μουσείο Β.Χατζηβασίλη"

Πριν από μερικά χρόνια πολλές οικογένειες εγκατέλειψαν το χωριό επειδή δεν υπήρχε Λύκειο. Οταν επομένως το παιδί μιας οικογένειας έφτανε σε ηλικία φοίτησης στο Λύκειο ολόκληρη η οικογένεια αναγκαζόταν να μεταναστεύσει στη πρωτεύουσα του νησιού, ή στη Ρόδο ή στον Πειραιά ξεκινώντας μια νέα ζωή με αποτέλεσμα ολοένα να μειώνονται οι πιθανότητες επιστροφής στα πάτρια εδάφη- εξαιρουμένων κάποιων πρόσκαιρων επισκέψεων (Πάσχα-Καλοκαίρι)- αφού ακόμη και οι συγκοινωνίες αποτελούν μία υπολογίσιμη δαπάνη για μια τετραμελή οικογένεια.  Τώρα έκλεισε το Δημοτικό (στα πλαίσια των συγχωνεύσεων των σχολείων), με βέβαιο αποτέλεσμα πως ολοένα και περισσότερες οικογένειες με μικρά παιδιά θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν, το πιθανότερο με δυσμενή αποτελέσματα για το δημογραφικό του χωριού.

Λύσεις υπάρχουν, όχι όμως δίχως τη μέριμνα και τη στήριξη της πολιτείας. Για παράδειγμα η Ολυμπος της Καρπάθου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως οικομουσείο κάτι το οποίο κατά την ταπεινή μου γνώμη θα έλυνε πολλά λειτουργικά προβλήματα του τόπου και θα προσέλκυε σε μία μονιμότερη βάση ποιοτικότερο τουρισμό. Ο θεσμός του οικομουσείου αναδείχθηκε στην Ευρώπη με σκοπό τη διάσωση και την ερμηνεία των πολιτισμικών καταλκοίπων των ανθρώπινων κοινοτήτων. Ζητούμενη είναι η αλληλεπίδραση φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος καθώς και η διάσωση σπάνιων πολιτισμικών επιβιώσεων λόγω του ιδιόμορφου κοινωνικού, οικονομικού και οικιστικού χαρακτήρα της Ολύμπου. Επίσης η προσπάθεια μιας οικοτεχνικής ανάπτυξης παραδοσιακών προϊόντων καθώς και η ανάγκη για πληθυσμιακή, πολιτισμική και κοινωνική ανανέωση θα μπορούσε να αποτελέσει έναν από τους στόχους αυτής της ενέργειας . Στα οικομουσεία συνηθίζεται να συμμετέχουν οι ντόπιες κοινότητες απλά με την καθημερινότητά τους. Μέσα από ένα ταξίδι στο "χώρο και στον χρόνο" δυνητικά θα μπορούσε η Ολυμπος να προωθήσει μια βιωματική σχέση του επισκέπτη με την πολιτιστική κληρονομιά της και να εμπλουτίσει με νέα στοιχεία το τουριστικό προϊόν του νησιού. Βέβαια προκειμένου να διαμορφωθεί η Ολυμπος σε Οικομουσείο θα πρέπει να προεξοφληθούν στοιχειώδεις υποδομές όπως π.χ. στοιχειώδης συγκοινωνιακή γραμμή (οδική και ακτοπλοϊκή) που να εξαφαλίζει την απρόσκοπτη μεταφορά ανθρώπων από /προς την Ολυμπο καθώς και τις αναγκαίες για μια αξιοπρεπή διαβίωση στοιχειώδεις υποδομές (σχολεία-γιατρούς-συγκοινωνίες). Μόνο έτσι θα συγκρατηθεί η φυγή των νέων ατόμων και οικογενειών από το χωριό και θα προκύψει ανάπτυξη με όλα τα θετικά που αυτή συνεπάγεται όχι μόνο για την Ολυμπο αλλά γενικότερα για τον τόπο μας.